Regionalni filmovi koje premijerno gledamo na 31. Sarajevo Film Festivalu

Zvanično smo zakoračili u mesec Sarajevo Film Festivala, te konačno imamo dobar izgovor da ne mislimo ni o čemu drugom osim o regionalnim i svetskim premijerama, večerima koje mirišu na sevdah, te nezaboravnim susretima publike i slavnih zvezda. Od Paola Sorrentina i Stellana Skarsgårda, koji će primiti priznanje Počasno Srca Sarajeva, pa sve do Radeta Šerbedžije, Zijaha Sokolovića, Mirjane Karanović, Sergeja Loznitse, Nebojše Slijepčevića i mnogih drugih glumaca i režisera svih generacija, Sarajevo će od 15. do 22. avgusta ponovo biti centar za predstavljanje najboljih filmskih ostvarenja na području jugoistočne Evrope. U četiri takmičarske selekcije – igranog, dokumentarnog, kratkog i studentskog filma, 16 će filmova zabeležiti svetsku, 5 međunarodnu, 28 regionalnu i 2 bosanskohercegovačku premijeru. U nastavku otkrivamo sve regionalne filmove koje ne treba propustiti na 31. izdanju Sarajevo Film Festivala. P.S. slobodno prepišite, a zatim dopišite i film Paviljon, koji će premijerno biti prikazan na ceremoniji otvaranja, van Takmičarskog programa. 

Igrani film

YUGO FLORIDA, Vladimir Tagić

Jedna od onih zbog kojih posebno iščekujemo festival jeste ova emotivna i duhovita drama o krhkosti života, sa Andrijom Kuzmanovićem, Nikolom Pejakovićem, Hanom Selimović i Jovanom Stojiljković u glavnim ulogama. Radnja prati Zoranov čudni i gotovo besmisleni život, koji deli sa napušenim sustanarom i rezervisanom bivšom devojkom, radeći na jednom reality TV-kanalu. Odjedanput se sve okreće naglavačke nakon što njegov otuđeni i nepodnošljivi otac smrtno oboli, a on odluči da se brine o njemu i pomogne mu u poslednjim sedmicama njegovog života.

VJETRE, PRIČAJ SA MNOM / VETRE, PRIČAJ SA MNOM, Stefan Đorđević

Po prvi put nakon skorašnje smrti svoje majke, Stefan se sastaje sa članovima porodice kako bi proslavili rođendan njegove bake. Povratak kući inspirisan željom da završi film o majci, kao i pokušaj da se iskupi tako što spašava psa lutalicu, navode Stefana na introspekciju. Inspirisan rediteljevim stvarnim životom i sa članovima njegove porodice kao glumcima sa zadatkom da završe izgradnju kuće kraj jezera i film, VETRE, PRIČAJ SA MNOM intiman je filmski osvrt na bezvremenu vezu između majke i sina. Na ovogodišnjem 38. izdanju Bolzano Film Festivala Bozen (BFFB) u Italiji osvojio je Glavnu nagradu za najbolji film u takmičarskom programu.

VETRE, PRIČAJ SA MNOM

VIDRA, Srđan Vuletić 

Povučena tinejdžerka Hana prima poziv od svoje simpatije Balše da zajedno odu na jezero kako bi snimili pomračenje Sunca. Ali to jutro Hanin otac umire. On, vrhunski pilot, ostavio je oporuku u kojoj traži da bude ukopan u svemirskom skafanderu. Frustrirana majčinom nesposobnošću da se suprotstavi familiji koja želi tradicionalnu sahranu, Hana beži iz kuće na jezero, gde shvata da je Balša agresivni predator. Hana mora nadvladati svoju obzirnost i poslušnost ili će njena sudbina biti mračna koliko i tama pomračenja Sunca. Film je privukao međunarodnu pažnju još u fazi razvoja, osvojivši Eurimages nagradu na Cinelinku, kao i priznanje The Best Pitch na WEMW. Takođe, izabran je za Cinefondation program Cannes L’Atelier prestižnog Kanskog festivala.

FANTASY, Kukla 

Pre svega, morate da znate za Kuklu – afirmisana kao rediteljka muzičkih spotova za razne pop zvezde iz regiona bivše Jugoslavije (uključujući Dinu Merlina, ali i Natašu Bekvalac i Relju), dok je njen prethodni kratki film Sestre imao uspešnu festivalsku distribuciju, osvojivši i Grand Prix na festivalu u Clermont-Ferrand. Za film Fantasy ponovo je sarađivala sa glumicama iz prethodnog projekta – Minom Milovanović, Mijom Skrbinac i Sarah Al Saleh, te Alinom Juhart. One su devojke u dvadesetim godinama, žive u Sloveniji i najbolje su prijateljice. Nepokorne su i odbijaju da se potlače pravilima konzervativnog društva. Međutim, njihov svet se okreće naglavačke kada upoznaju Fantasy, transrodnu ženu. Zajedno kreću da istražuju kompleksnu prirodu rodnih uloga, strasti i samospoznaje.

CONVERTED WITH PHOEBUS BY POST-FX

BOG NEĆE POMOĆI, Hana Jušić 

Početkom dvadesetog veka Čileanka Teresa dolazi u čvrsto struktuiranu, izolovanu planinsku zajednicu hrvatskih čobana tvrdeći da je udovica njihovog brata koji je emigrirao. Njen dolazak radikalno menja odnose članova zajednice i uznemiruje ih, ali Teresa istovremeno i inspiriše lokalne žene. Glavnu ulogu u filmu igra Manuela Martelli, čileanska glumica koja uz svoju uspešnu glumačku karijeru razvija i rediteljsku. Uz nju, značajne uloge imaju Ana Marija Veselčić, Filip Đurić, Mauro Ercegović Gracin, Nikša Butijer, Tina Orlandini, Ivan Skoko, Bogdan Farcas i Vinko Kraljević.

Dokumentarni film

TREĆI SVIJET, Arsen Oremović

Ovo je više od dokumentarnog filma o Haustoru – legendarnom zagrebačkom bendu koji je oblikovao muzičku scenu bivše Jugoslavije. To je priča o dve kreativne suprotnosti: Darku Rundeku i Srđanu Sacheru. Kroz prodorne opservacije, ponovno okupljanje u studiju i živopisnu arhivu, film otkriva kako je u jednom trenutku zajednička sklonost magiji svakodnevnice spojila ta dva kreativna sveta u treći. Must-watch za sve nostalgičare i ljubitelje muzike uz koju smo odrastali.

TREĆI SVIJET

CRVENI TOBOGAN, Nebojša Slijepčević 

Nominovan za Oskara 2025, u kategoriji Najboljeg kratkog igranog filma, Čovjek koji nije mogao šutjeti Nebojše Slijepčevića, ostavio nas je u dubokom (samo)promišljanju. Ne sumnjamo da će tako biti i sa ovim novim dokumentarnim. Naime, dve skupine građana sukobljavaju se oko budućnosti dečijeg parka. Je li reč o borbi za teritoriju ili za ideologiju? I ko je tu iz kvarta, a ko strani plaćenik? Film nas vraća u blisku prošlost, te podseća na angažman stanovnika zagrebačkog kvarta Savica oko prezervacije zelene površine. Iako može da posluži kao priručnik za građanske pobede, pokazatelj je i našeg klasičnog bremena prema kojem, moramo da se delimo na ove i one, a stvari posmatramo crnim ili belim. 

SVAKI PUT KAD ODEŠ, PONOVO SE RAĐAŠ, Mladen Bundalo

Hipnotički, brundavi zvuk motora odjekuje, popraćen žamorom iz autobusa. Intimni glas autora vodi nas kroz njegov unutrašnji monolog. Na putu smo za Prijedor, njegov rodni grad i mesto stalnih odlazaka. Pre nego što stignemo na odredište, moramo shvatiti da je odlazak prostor u kojem se možemo razvijati i ponovo roditi. Film je imao svetsku premijeru na Visions du Réel u Švajcarskoj, a razumeće ga svi oni koji su jednom morali da se suoče sa sopstvenim činom odlaska.

SVAKI PUT KAD ODEŠ, PONOVO SE RAĐAŠ

LEKCIJE MOG TATE, Dalija Dozet

Još jedna dirljiva porodična priča je pred nama: ovaj filmski esej bavi se odnosom rediteljke i njenog pokojnog tate. Iza njega je ostalo više stotina sati snimljenog materijala – od porodičnih snimaka, snimaka grada Osijeka od osamdesetih do njegove smrti, te snimaka sa putovanja. Gledajući danas sve te kasete nastale tokom njegovog života, Dalija pokušava da pronikne i ponovo razume njihov odnos, te izrekne tati sve što do sada nije. Identifikovali smo se i pre nego što smo ga pogledali.

SLET 1988, Marta Popivoda

U filmu SLET 1988 sedamdesetčetverogodišnja plesačica Sonja Vukičević kreće se kroz socijalističko-modernističke prostore, a njeno telo služi kao arhiv poslednje masovne predstave bivše Jugoslavije. Njeni pokreti kriju odjek ritmova prošlosti i sadašnju stvarnost, a u prepletu s dnevničkim zapisima tinejdžerke iz 1988. godine otkrivaju prelaz od socijalističkog kolektivizma do rastućeg individualizma i prikradanja novog nacionalnog kolektiviteta, koji će nedugo zatim oblikovati budućnost zemlje. 

SLET 1988

BOSANSKI VITEZ, Tarik Hodžić 

Tokom rata u Bosni, Sead Delić pobegao je na slobodnu teritoriju Srebrenice, gde se pridružio vojsci i 1995. preživeo genocid. Nakon rata odselio je u Ameriku i ispunio svoj dečački san da postane vozač kamiona. Uprkos činjenici da je izgradio novi život, prošlost nastavlja da ga proganja. U potrazi za odgovorima o vlastitom identitetu, uranja u istoriju srednjovekovne Bosne, posećuje tvrđave, gradove i stećke. Ta strast njegovom životu daje novi smisao, a poštovanje bosanskog nasleđa postaje njegova misija.

OHO FILM, Damjan Kozole

Sloveniju je u periodu od 1965. do 1971. godine obeležio avangardni umetnički pokret poznat pod imenom OHO grupa. Ovaj pokret je inspirisao i nastavlja da inspiriše brojne umetnike, među kojima i Marinu Abramović. OHO se smatra jednim od najfascinantnijih, najkompleksnijih i najznačajnijih primjera posleratne avangardne umetnosti u centralnoj i istočnoj Evropi. Ovaj dokumentarni film (van konkurencije Sarajevo Film Festivala), koji obiluje nikada ranije viđenim snimcima, prvi je sveobuhvatan prikaz ovog inspirativnog fenomena u kome se prepliću umetnost i život.

OHO FILM

STEEL HOTEL SONG, Bojan Stojčić 

Dok navijanje za reprezentaciju odjekuje zidovima napuštenog hotela, neizvesna sadašnjost sudara se sa zapostavljenom prošlošću. Drugi film u režiji Bojana Stojčića, a u produkciji Galerije Manifesto / Obojena Klapa, premijerno će biti prikazan na 31. Sarajevo Film Festivalu.

Kratki film

KAD SVANE, Stefan Ivančić

Nakon što ostane bez posla, samohrana majka upušta se u sitne prevare u pokušaju da zaradi novac za izdržavanje šestogodišnjeg sina. Svetska premijera ovog kratkometražnog igranog filma bila je na Međunarodnom filmskom festivalu u Roterdamu početkom godine, a sada stiže i u region.

KAD SVANE

HISTERIČNI NAPAD SMIJEHA / HISTERIČNI NAPAD SMEHA, Matija Gluščević, Dušan Zorić

Novi kratkometražni igrani film nagrađivanog rediteljskog dvojca Dušana Zorića i Matije Gluščevića doživeće svetsku premijeru na Filmskom festivalu u Lokarnu, koji će biti održan od 6. do 16. avgusta, a ubrzo i regionalnu na Sarajevo Film Festivalu. Sneža, nežna doktorka pred penzijom, u tajnosti održava sado-mazohističke odnose sa različitim muškarcima. Kada njen sin ovo otkrije, ona dobija priliku da bude potpuno slobodna. Glavnu ulogu tumači hrvatska glumica Snježana Sinovčić-Šiškov, a u glumačkoj podeli su i Momir Milošević, Radivoj Knežević, Alex Elektra, Strahinja Marković i Bojana Lazić.

Studentski film

TARIK, Adem Tutić

Nakon što je izbačen iz škole u Lazarevcu, Tarik je prisiljen da napusti svoju majku Mariju i preseli se u Novi Pazar da živi sa svojim ocem Safetom i njegovom porodicom. Mladi reditelj iz Novog Pazara, Adem Tutić, početkom godine je za film Četres dobio nagradu Bronzano jaje na osamnaestom Međunarodnom muzičkom i filmskom festivalu Kustendorf, a sada premijerno predstavlja svoje novo ostvarenje. 

TARIK

POLUOTOK, David Gašo 

Vikend u gradskom parku predviđen je za rekreativne aktivnosti – dok većina javnosti dan provodi na kupalištu, nekolicina muškaraca zabavu pronalazi u gustoj šumi poluostrva. U filmu igraju Rok Kravanja, Uroš Kaurin, Stipe Kostanić, Luka Piletič, Siniša Ružić, Timon Špalj, i mnogi drugi, a ovo je Davidov povratak na Sarajevo Film Festival, nakon što je na njemu pre dve godine predstavio i svoje ostvarenje Niska trava.

RAHLO, Jozo Schmuch 

Na vratima osamdesetogodišnje Marije pojavljuje se njen sin Luka – nestao u ratu pre trideset godina. Luka i dalje izgleda kao da ima dvadeset godina, kao na dan kad ga je poslednji put videla. Nakon prvotnoga šoka, Marija prihvata nemogući povratak: pripremite se za bujicu emocija.

RAHLO