Moderna verzija tradicionalne dinarske kuće na Mokroj Gori je fantazija
U blizini Mokre Gore, u jednom od najlepših delova Balkana; Na granici Srbije i Bosne i Hercegovine nalazi se Porodična kuća Tara. Ovo je projekat Studija 13 u Novom Sadu, koji vodi arhitekta Pavle Panić, koji je veoma dobar u projektovanju u planinskom okruženju.
Šarmantno planinsko selo Mokra Gora, u najzapadnijem delu opštine Užice, ima nešto da vam kaže o netaknutoj divljoj prirodi ovog kraja gde su izložene sve zelene guste siluete planine Tare. Turističkih sadržaja ne nedostaje, ali važe i posebni uslovi propisani za gradnju u ovom potezu. Porodična kuća Tara nalazi se na mikro okaciji okružena sa samo nekoliko zgrada u okolini i samo nekoliko njih koje su tek u izgradnji.
Susjednih objekata u okolini nema u većoj meri i uglavnom su na manjoj nadmorskoj visini i tradicionalno su građeni tako da se iz samog objekta vide delomično i ne formiraju zajedno neku vrstu celine što je bila olakšavajuća okolnost pri uklapanju kuće u okruženje, govori mi Pavle Panić o porodičnoj kući za odmor o čijem ćemo vam pogledu kroz staklene stene tek sve ispričati.
Osnovni zahtev klijenta bila je vikendica sa minimalnim prostorom za spavanje, otvorenim dvospratnim dnevnim boravkom i Focus kaminom kao centralnim dekorativnim elementom. Veliki stakleni otvori bili su imperativ kako bi se maksimalizovao pogled koji se prostire od lokacije do planinskih venca u BiH i do Zlatibora sa druge strane i kako bi se stekao utisak otvorenog prostora unutar zgrade u svakom vremenskom periodu. Donja etaža je zamišljena kao otvorena, osim kupatila i servisnih soba, a na gornjoj etaži, pored minimalnih soba, nalazi se i otvorena manja soba sa pristupom terasi koja uokviruje pogled na planinske venca. Garaža je formirana u donjem delu parcele, pored asfaltiranog puta, skrivena u delu brda, delimično zakopana i prekrivena zelenim krovnim pokrivačom koji se uklapa u okolnu floru i tako čini garažu nevidljivom osim frontalnog pogleda.
Pitam Pavla i koja je specifičnost ove kuće na koju bi nam on ukazao, a odgovor je bez sumnje u savremenom pristupu tradiciji. Specifičnost se ogleda u modernoj interpretaciji tradicionalnog tipa gradnje koja se u dinarskoj kući javlja kao pretežno tradicionalan tip gradnje u ovoj oblasti. Pored specifičnih zahteva u pogledu materijalizacije, nagiba krova i uslova izgradnje, zahtev je bio da kuća dobije moderniju formu.
Osnovna ideja je bila uklapanje velikih, i na ovoj lokaciji netipičnih staklenih otvora, kao i funkcionalne dispozicije sa specifičnim zahtevima u velike nagibe krovnih ravni koji su potrebni zbog oštrih klimatskih uslova na lokaciji. Posebna pažnja je usmerena ka stvaranju prostora koji uvlači vizure i prirodu u unutrašnjosti, kao i formiranju pojedinačnih oblika koji uokviruju pojedine fokusne točke u daljini.
Materijali, kako i dolikuje kući na ovakvoj lokaciji, su prirodni. Paleta materijala i boja korišćenih u enterijeru je svedenog karaktera sa drvenim nameštajem, parketom kao i keramikom koja imitira terrazzo pod. Zidovi neutralno beli, bez suvišne dekoracije koja oduzima primat prirodi koja se uvodi u prostor kroz velike portale, govori mi Pavle o okolini kuće kojia čeka svoje zeleno vreme kada zasađene mladice na obroncima padine porastu. Pored toga, nije planirana veća intervencija kako bi uticaj objekta na životnu sredinu bio minimalan. I da, boravak u tako skladnom spoju arhitekture sa prirodom je poseban doživljaj. Studio 13, osnovan još 2014. Godine 1999, u Novom Sadu, sa praktičnom idejom da se zahtevi klijenata vešto uključe u lokalno arhitektonsko nasleđe, prirodne uticaje i moderan pristup projektovanju.