Kuća na potoku koja je lokaciju pretvorila u zen vrt po našoj meri

Često bih pre razmišljala kako minimalizam u arhitekturi može da bude hladan, gotovo bezosećajan. I to svoje mišljenje sam verovala dok nisam videla nekoliko dobrih, a suprotnih primera gradnje koji su me razoružali. Jedan vam upravo predstavljam u nastavku, a potpisuje ga portugalski studio Carvalho Araújo, usuđujem se da kažem – majstori iznenađujuće tople minimalističke arhitekture.

Možda mi je samo bilo potrebno da vidim hladan beton u dobrom prirodnom okruženju kao što je slučaj sa projektom Casa do Gerês, kućom koja se nalazi na strmoj padini u dolini Caniçada, gde su nekada postojali mala kuća i potok. Arhitekti kažu kako se „Postojeća građevina nalazila na višem nivou zemljišta, koje je bilo podložno manjim odronima tla, što je dovelo do njenog rušenja i premeštanja nove konstrukcije“. Ovde sve započinje od postojećeg toka vode na lokaciji, koji predstavlja ishodište i planiranje projekta. Dodajte svemu malo vode i zelenila i svet postaje lepše mesto za život. „Pripitomljavanje potoka i neravnog terena, kroz definisanje malih platformi i vodenih džepova, omogućilo je strukturiranje funkcionalne organizacije lokacije. Istovremeno, upravo ta reorganizacije odredila je odnos između prirodnih elemenata i nove konstrukcije“, pojašnjavaju arhitekti o prvim koracima koje su poduzimali kada su krenuli da razmišljaju o Casa do Gerês. Rezultat je sanjivi minimalizam okružen rajskom prirodom gde se vrt zasniva na kaskadnom oblikovanju, a prilika da uronite stopala u vodu je svuda oko vas.

„Pristup kući omogućen je sa gornjeg nivoa, pružajući potpuni pogled na lokaciju i građevinu koja se uklapa u teren poput kamena. Međutim, unutar kuće otvara se vizualni raspon koji nam omogućuje ponovno otkrivanje terena ispod, obeleženog nepravilnim tokom potoka koji se uliva u malo jezero na nižem nivou.“ Za nas je ovo tip zen vrta kakav bismo poželeli svakoj kući i njenim stanarima.

Photo: Carvalho Araújo

Materijali korišćeni na spoljašnjem delu kuće prošireni su i u unutrašnjost, koja ne prati klasičan prostorni raspored, već nudi velike, funkcionalne i višenamenske prostore, gde se spajaju uživanje i rad. Društveni prostor kuće zauzima posebno važno mesto, oblikovan velikim središnjim dnevnim boravkom koji se proteže prema spoljašnjem prostoru kroz prostranu terasu. Kuhinja i servisni prostori nalaze se na istom nivou kao i dnevni boravak, dok se intimniji deo kuće smešta na drugi nivo, povezan sa prvim u obliku galerije (mezanina).

Iako je zen vrt glavna zelena zvezda ove arhitekture, autori su sjajno pogodili balans modernog, a opet fino uklopljenog u okolinu. Šta sam ono rekla na početku ovog teksta? Zaboravila sam.