Vaskrsnuće goth chica: Mračni stil se vratio i ima novi look

Ako je leto bilo obojeno pastelnim, vintage bojama Espressa ili jarko-zelenom brat summer bojom, prvi jesenski povetarac sa krvavom horor estetikom muzičkog spota Taste najavio je mračnije raspoloženje. Radi se o usponu tamne, ali romantične estetike koja je dosad bila u senci, ali sada konačno dolazi u prvi plan. Oseća se u čipkastim korsetima i kožnim kreacijama na modnim revijama za jesen 2024, u kul stilu gen-z it devojaka kao što su Amelia Gray i Gabriette, na premijeri filma The Crow i u stajlingu tajanstvene lepotice FKA twigs. Međutim, na premijeri filma Beetlejuice prošle nedelje na Venecijanskom filmskom festivalu  postalo je zvanično – goth se vratio u svom punom sjaju i sa crvenim ružem.

Radi se o romantičnoj odi mračnom stilu, koji je bio utkan u Oscar de la Renta izgledu koji je nosila Catherine O’Hara; o glamuroznoj morbidnosti koju je isijavala fatalna Monica Bellucci u voluminoznoj haljini brenda Westwood; o vaskrsnuću goth-chic stila sa predstavnicama OG Winonom Ryder i Gen-z naslednicom Jennom Ortegom.

Od romana do korseta

Goth stil, prožet estetikom noći, romantike i subverzije, ima duboke korene u književnoj i kulturnoj istoriji. Od prvog dela koji je samo označen kao goth, romana Horacea Walpolea The Castle of Otranto iz 1764. godine, kasnije sa pod naslovom The Goth Story, do viktorijanskih autora kao što su Charles Dickens, sestre Brontë i Edgar Allan Poe, koji su istraživali teme užasa, misterije i natprirodnog, sve karakteristike gotičkog žanra. Kasnije su postala poznata dela, kao što su Dracula Brama Stokera i Strange Case of Dr Jekyll and Mr Hyde Roberta Louisa Stevensona, koja su tokom zlatne ere horora u Hollywoodu dobila i filmske adaptacije.

U atmosferi posleratnih 70-ih godina, podeljenih gvozdenom zavesom, osećala se nesigurnost, nezadovoljstvo i strah. Završio se Vijetnamski rat, u Engleskoj je na vlast došla čelična dama Thatcher, nezaposlenost je bila na vrhuncu, i kao odgovor na to se među umornom britanskom mladom generacijom razvila buntovnička subkultura koja je prihvatila i odražavala upravo to – strašno vreme u kojem se našla. Goth stil je bio naslednik punka i glam rocka; ali je razvio svoj jedinstveni zvuk i estetiku. Od punka su nasledili DIY pristup i fetišizam (pirsinzi, mrežaste čarape, metalne nitne, koža…); od glam-rocka su nasledili teatralnost i potragu za lepotom u androgenom i natprirodnom. Ključni trenutak u razvoju goth subkulture bio je nastup grupa na britanskoj muzičkoj sceni, kao što su Siouxsie and the Banshees, Joy Division, Bauhaus i The Cure. Siouxsie Sioux, pevačica grupe Siouxsie and the Banshees, postala je ikona goth stila sa svojim dramatičnim šminkom, oštrim crnim kosama i odećom koja je kombinovala punk elemente sa tamnijim i teatralnijim modnim detaljima.

Siouxsie Sioux, Getty Images

U 80-im godinama goth subkultura je doživela svoj najveći procvat, postajući široko prepoznatljiv kulturni pokret sa svojim muzičkim zvezdama, modnim ikonama i društvenim normama. Muzika je i dalje igrala centralnu ulogu u goth kulturi, a pojavile su se grupe kao što su The Sisters of Mercy, The Mission, Fields of the Nephilim i Clan of Xymox, koje su se bavile temama melanholije, smrti i natprirodnog.

Što se mode tiče, 80-te su donеlе više nagalšenu i prepoznatljivu goth estetiku, koja je kombinovala elemente viktorijanske mode, fetišizma i mračne romantike. Gothičari su nosili crnu kožu, čipku, steznike, crne mrežaste čarape i visoke čizme. Česti dodaci su bili krstovi, lanci i brojni srebrni ukrasi koji su naglašavali mračnu i ritualnu estetiku.

Do 90-ih godina subkultura se raspala na različite pokrete. Sa jedne strane pojavio se futuristički orijentisani cybergoth, ljubitelj naučne fantastike, koji se razvijao na rave žurkama uz zvuke techna, u svojim prepoznatljivim trench kaputima u stilu Matrice i flourescentnoj rave šminki. Drugde se gothabilly scena klanjala pin-up devojkama iz 50-ih, kao što je Bettie Page, oživljenim kroz uske pencil suknje, mrežaste čarape, bombastične bee-hive frizure i intenzivnu olovku za oči. Steampunk se pozivao na inspiraciju iz viktorijanske epohe, pomešanu sa industrijsko-mehaničkom estetikom. Međutim, do sredine 2000-ih godina, subkultura je počela da se rasplinjuje.

Kako izgleda goth 2024?

Ne postoji jedinstven odgovor. Lepota goth estetike leži upravo u njenoj večnosti. Ona se ogleda u zavodljivosti vamp looka Dolce & Gabbane, koji prelazi granice između ženstvenih silueta i komada iz muške garderobe. Oseća se u gruboj koži i belim kragnama na kreacijama Versacea, koje zrače oštrim samopouzdanjem. Brend Dilara Findikoglu na modnim pistama piše goth bajku, koja se igra sa teatralnim viktorijanskim korsetima sa jedne strane i vampirskim kožnim izgledom domina sa druge strane.

Goth se takođe može videti i u off-duty stilu it devojke Gabriette u njenoj bledoj puti i tankim obrvama iz 90-ih, u mračnom spotu Doje Cat, koja plaši Ninu Ricci u zastrašujućoj spavaćoj sobi, goth je najnoviji dodatak Billie Eilish, njen vampirski osmeh.

Goth je uvek bio prisutan kod generacije Z, koja oživljava trendove milenijalaca i pakuje ih u svoju interpretaciju sa svojim potpisom, oživela je goth iz mrtvih u mainstream. I kao i Winona Ryder, goth je večan.