5 stvari koje bi trebalo da znate o Filmskom festivalu u Veneciji 2025

Bilo da sebe smatrate filmofilom ili ne, teško je ignorisati činjenicu da će septembar biti THE mesec kada je u pitanju film. Taman kada se letnji odmori zvanično završe, a sa Sarajevo Film Festivala slegnemo utiske, očekuje nas prestižni, 82. po redu, Filmski festival festival u Veneciji, koji će okupiti renomirane reditelje, glumce sa A-liste, nova lica i mlade autore u usponu – na nekim od najiščekivanijih premijera. Sada kada je zvanični program objavljen, tačno znamo koga i šta možemo da očekujemo od 27. avgusta do 6. septembra. Tu je After The Hunt, Luce Guadagnina, sa Juliom Roberts, Ayo Edebiri, Andrewom Garfieldom i Chloë Sevigny u glavnim ulogama (zamislite samo crveni tepih). Zatim Frankenstein Guillerma del Tora, u kojem Jacob Elordi igra čuveno čudovište, a prema del Toru, ovaj film će biti više emotivan nego strašan.

Naime, iako poslednjih godina festival u Kanu pokušava da povrati status glavne svetske platforme za filmove s potencijalom za komercijalni uspeh, ove godine to nije uspeo, te Venecija ima veliku šansu da ga zaseni i ponudi nekoliko kandidata za Oskare 2026. U nastavku donosimo 5 stvari koje treba da znate o ovogodišnjem Filmskom festivalu Veneciji.

Kim Novak dobija počasnog Zlatnog lava

Zalizana plava kosa, kristalne oči i prepoznatljiv talenat… Glumica Kim Novak ostavila je neizbrisiv trag u kinematografiji, iako je njena karijera bila kratka. Nakon srednje škole, otkrio ju je moćni šef Columbia studija, Harry Cohn, prvobitno želeći da je učini glavnom rivalkom Marilyn Monroe. Imala je BAFTA nominaciju za najbolju stranu glumicu za film Picnic (1955), a potom zasijala u filmu Alfreda Hitchcocka Vertigo (1958).

Iskonski buntovna, Kim Novak odbijala je da se povinuje kolosalnim očekivanjima holivudskih mogula. U vreme kada su narativi o neravnopravnosti bili nezamislivi, ona je zahtevala pravičnu naknadu za svoj rad i samostalno pregovarala o honorarima, nikada ne gubeći iz vida svoju prvu ljubav – vizuelne umetnosti. Dok je Holivud ulazio u svoju zlatnu eru šezdesetih, Kim se sve više povlačila sa filmskih setova, gde su je uporno svodili na ulogu seks simbola.

Od tada, filmska industrija počela je da rehabilituje nasleđe Kim Novak. Posebno dodelom počasnog Zlatnog medveda na Berlinalu 1977. Trenutno se snima biografski film o njenoj romansi s muzičarem Sammyjem Davisom Jr., u kojem glavne uloge tumače Sydney Sweeney i David Jonsson. Danas, u 91. godini, Kim Novak živi povučeno na jednom ranču u srcu Oregona. Počasnog Zlatnog lava za celokupan opus primiće na 82. Filmskom festivalu u Veneciji, zajedno sa nemačkim rediteljem Wernerom Herzogom.

Photo: Getty Images

Paolo Sorrentino otvara festival filmom La Grazia

Četvorostruki laureat prethodnih izdanja venecijanskog festivala, italijanski reditelj Paolo Sorrentino, otvoriće ovogodišnju svečanost, nakon što će biti prikazan njegov igrani film La Grazia. Prošle godine festival je otvorio film Beetlejuice Beetlejuice, sa Winonom Ryder i Jennom Ortegom u glavnim ulogama.

Dok je njegov poslednji film, sanjivi Parthenope, razočarao zastarelim motivima, nova ostvarenja mogla bi predstavljati veliki povratak reditelja filmova The Great Beauty (2013) i The Hand of God (2021). U filmu ponovo igra njegov dugogodišnji saradnik Toni Servillo, a pojavljuje se i glumica Anna Ferzatti.

Luca Guadagnino, Guillermo del Toro i Yorgos Lanthimos kao favoriti

Među najiščekivanijim naslovima bogatog programa nalazi se adaptacija romana Frankenstein Mary Shelley u režiji meksičkog reditelja Guillermo del Tora. Oscar Isaac tumači glavnog junaka naučnika, dok Jacob Elordi, poznat iz filma Saltburn, igra čudovište. Tu je i The Smashing Machine Bennyja Safdieja, sa Dwayneom Johnsonom u ulozi šampiona u rvanju Marka Kerra, dok Emily Blunt glumi njegovu suprugu Dawn Staples.

Grčki reditelj Yorgos Lanthimos udružuje se sa glumicom Emmom Stone po četvrti put zaredom, nakon filmova The Favourite, Poor Things i Kinds of Kindness. Njihov novi film Bugonia, u kojem glumi i Jesse Plemons, rimejk je korejskog naučno-fantastičnog filma iz 2003. godine Save the Green Planet, reditelja Jang Joon-hwana.

Bugonia, photo: Atsushi Nishijima/Focus Features

Umetnički direktor festivala, Alberto Barbera najavio je još filmova s velikim zvezdama: komično-dramski film Jay Kelly Noah Baumbacha, sa glumačkom postavom koju čine George Clooney, Adam Sandler, Laura Dern i Greta Gerwig, kao i metadramu In the Hand of Dante umetnika i reditelja Juliana Schnabela, o stvaranju Božanstvene komedije, u kojoj glume Al Pacino, Gerard Butler, John Malkovich i Martin Scorsese kao stariji mudrac koji savetuje Dantea Alighierija, kog tumači Oscar Isaac.

Program uključuje i nova ostvarenja renomiranih evropskih reditelja. Mađarski oskarovac László Nemes donosi film Orphan, dramu smeštenu nakon ustanka protiv sovjetske vlasti 1956. godine, koji Barbera opisuje kao „najličniji film reditelja do sada, jer je zasnovan na sećanjima njegovog oca“. U glavnoj konkurenciji biće i premijera crno-belog filma L’Étranger francuskog reditelja François Ozona – treća filmska adaptacija istoimenog romana Alberta Camusa, nakon verzije Luchina Viscontija iz 1967. i turske adaptacije Zekija Demirkubuza iz 2001.

Jude Law tumači neočekivanu ulogu Vladimira Putina u filmu The Wizard of the Kremlin reditelja Oliviera Assayasa, koji istražuje uspon ruskog predsednika kroz oči njegovog spin doktora, kojeg igra Paul Dano. Italiju će predstavljati After the Hunt u režiji Luca Guadagnina – univerzitetska drama snimana u Londonu sa Juliom Roberts, Andrewom Garfieldom i Chloë Sevigny, kao i pomenuti film La Grazia Paola Sorrentina, koji otvara festival.

La Grazia, photo: Venice Film Festival

Alexander Payne je predsednik žirija ovogodišnjeg izdanja

Kim Novak i Werner Herzog primiće nagrade od američkog reditelja Alexandera Paynea (Nebraska, The Holdovers), koji će ove godine biti predsednik žirija. Nasledivši glumicu Isabelle Huppert, Payne prvi put preuzima ovu ulogu u karijeri. Njegov povratak u Veneciju dolazi osam godina nakon što je tamo predstavio svoju naučno-fantastičnu komediju Downsizing.

Ipak, njegovo imenovanje izazvalo je opravdane kontroverze. Godine 2020. glumica Rose McGowan optužila ga je za seksualni napad, navodno počinjen kada je imala svega 15 godina. Iako je reditelj negirao optužbe, odluka organizacionog odbora festivala da ga postavi na čelo žirija izazvala je burne reakcije. Pogotovo u trenutku kada pokret #MeToo s pravom nastavlja da potresa filmsku industriju.

U sastavu žirija 82. izdanja festivala biće i francuski reditelj Stéphane Brizé (The Measure of a Man), kao i rumunski reditelj Cristian Mungiu i italijanska rediteljka Maura Delpero. Iranski reditelj Mohammad Rasoulof (The Seed of the Sacred Fig) takođe je deo žirija, kao i kineska glumica Zhao Tao (Caught by the Tides) i brazilska spisateljica Fernanda Torres (I’m Still Here). Sekcijom Orizzonti predsedavaće francuska rediteljka Julia Ducournau, dobitnica Zlatne palme za film Titane 2021. godine.

Saint Laurent predstaviće svoj film po prvi put u Veneciji

Anthony Vaccarello ne odriče se svoje pasije prema filmovima, pa tako nakon Emilije Pérez Jacquesa Audiarda, Parthenope Paola Sorrentina, The Shrouds Davida Cronenberga (i još dva kratka filma), predstavlja Father Mother Sister Brother, po prvi put u zvaničnoj konkurenciji Filmskog festivala u Veneciji.

Film je napisao i režirao Jim Jarmusch, poznat po ostvarenjima Paterson i Only Lovers Left Alive, a u glavnim ulogama pojavljuju se Adam Driver (koji je takođe glumio u Patersonu), Luka Sabbat, Cate Blanchett, Indya Moore i Charlotte Rampling, među ostalima. Ova komična drama koncipirana je kao triptih koji istražuje odnose između odrasle dece i njihovih roditelja. Svako od tri poglavlja dešava se u drugoj zemlji: “Father” u SAD, “Mother” u Dablinu, Irskoj, i “Sister Brother” u Parizu, Francuskoj. Pretpostavlja se da Vaccarello, kao i u slučaju filma Emilia Pérez, potpisuje kostime i za Father Mother Sister Brother.

No, prava modna poslastica u Veneciji očekuje nas sa dokumentarcem Sofie Coppole o modnom dizajneru i njenom dugogodišnjem prijatelju – Marc Jacobsu. Stay tuned!

Photo: Saint Laurent Productions