Ko je fotograf koji je inspirisao novu Saint Laurent kolekciju?

Na jučerašnjoj Saint Laurent reviji u Parizu, na kojoj je predstavljena kolekcija muške odeće za jesen 2025, modeli su pistom prošetali u čizmama netipično dubokim za muškarce. Sa modelima obučenim u strukturirane sakoe, kapute i kravate, uparene sa tim, kako se ispostavilo, najdubljim muškim kožnim čizmama ikada, dizajner Anthony Vaccarello rekao je za Vogue Runway da je definitivno reč o „looku koji na vrhu izaziva poštovanje, ali prema dnu postaje neveljao“.

Dizajner je hteo da kreira kontrast između trezne uglađenosti i divlje seksualnosti, pokazujući da nije sve onako kako se čini na prvi pogled. Inspirisao ga je sam Yves Saint Laurent, čovek koji je uvek bio slika i prilika Savile Row elegancije, čak i onda kada mu je bilo najteže i nije mogao da se izbori sa svojim demonima. Kao njegovu suštu suprotnost, zamislio je fotografa Roberta Mapplethorpea, princa njujorškog sveta umetnosti, koji je bio stalni gost sex klubova u Meatpacking Districtu. „Bilo mi je zanimljivo zamišljati šta bi dvojica meni omiljenih ljudi rekli jedan drugom tada,“ rekao je Vaccarello.

Ni sam Vaccarello ne zna mnogo o poznanstvu između Yvesa Saint Laurenta i Roberta Mapplethorpea, ali sama pomisao na njihove susrete u njemu je izazvala lavinu ideja. Oni su se kretali u istim umetničkim krugovima tokom 70-ih godina prošlog veka, a Mapplethorpe je čak i fotografisao katalog za YSL mušku kolekciju 1983, čije primese vidimo i u Vaccarellovoj kolekciji za sledeću hladnu sezonu: sakoi sa dva reda dugmadi, otmena odela iz tri dela i prugaste kravate.

Pa, ko je bio ovaj uzbudljivi fotograf, saradnik Yvesa Saint Laurenta i inspiracija modnih dizajnera? Robert Mapplethorpe fotograf je iz New Yorka, najpoznatiji po svojim fotografijama iz kasnih 60-ih i 70-ih godina. Fotografisao je poznate ličnosti, ženske i muške aktove, mrtvu prirodu, modu i sebe. Njegova najkontroverznija dela prikazuju i istražuju njujoršku gay BDSM supkulturu, koje je i sam bio deo. Njegovi radovi bili su kompleksni, kontroverzni, a ponekad i problematični – dobio je brojne kritike zbog fetišizacije tela crnih muškaraca. Uglavnom je radio u crno-beloj tehnici, a karijeru je započeo fotografijama nastalih pomoću Polaroid kamere. Pored fotografije, dizajnirao je i prodavao nakit, koji je nosio Joe Dallesandro, glumac i Warhol zvezda. U New Yorku je živeo sa svojom tadašnjom devojkom, muzičarkom Patti Smith, koja je o njihovom životu kasnije napisala viralni memoar Just Kids. 

Osim što se bavio modnom fotografijom, sam Robert je bio modna ikona, crpeći stilsku inspiraciju iz kulture koje je bio deo. Za njega vezujemo u potpunosti kožni outfit – motoristička jakna, kožne pantalone, par Western čizama, kožna mornarska kapa i, ponekad, rolka. Reč je o kombinaciji u koju bi se bez sumnje lepo uklopile i najnovije Saint Laurent čizme.

Robert Mapplethorpe i moda neraskidivo su povezani, ne toliko zbog njegove težnje ka modnoj uvaženosti, već prvenstveno zbog toga što je bio blizak sa brojnim dizajnerima. Bio je prijatelj Caroline Herrere, koja je nakon njegove smrti dizajnirala kolekciju za jesen 1989, punu baršunastih motorističkih jakni sa zlatnim zakovicama. Fotograf je umro samo mesec dana pre prikazivanja kolekcije od komplikacija izazvanih AIDS-om. Međutim, čak i posthumno ostao je inspiracija za brojne dizajnere koji ga nisu poznavali, ali bi verovatno želeli da jesu.

Carolina Herrera, Fall 1989, Getty Images

Pored Anthonya Vaccarella koji je najrecentniji primer modnog dizajnera fasciniranog ovim fotografom, njegovi radovi koji su na neki način bili prozor u svet gay seksualnosti, inspirisali su i brojne druge dizajnere poput Ludovica de Saint Sernina, duo Proenze Schouler i Rafa Simonsa, koji je njegove radove isprintao na kreacije u kolekciji za proleće 2017.

Kožni outfiti nisu primarni razlog zašto Robert Mapplethorpe nastavlja da inspiriše dizajnere – na kraju krajeva, on nije izmislio taj look – već njegovi radovi, umetnost i ukratko sve što je predstavljao. Brojni umetnici često se vraćaju biografiji Patti Smith, za pogled u svet u kome su nekada stvarali. Mapplethorpe je izazivao granice onoga što je bilo kulturno prihvatljivo u njegovo doba, boreći se za queer prava i istovremeno pišući svoju priču. Njegov uticaj na modu možda je bio kolateralan, ali je dizajnere naveo na nešto smeliji pravac i brojnim umetnicima popločao je put ka odvažnim radovima.