Od aktivizma, kapitalizma do klupske kulture - fotografije koje nas vraćaju u 80-e

U Tate Britain u Londonu otvorila se velika izložba fotografija koja će sigurno privući sve nostalgičare i ljubitelje 80-ih godina – The 80s: Photographing Britain. Izložba je otvorena do 5. maja 2025. tako da svakako stignete staviti u svoj itinerar ako planirate put u London. 80-e u Velikoj Britaniji definisale su estetiku 80-ih (a i kasnije) širom Evrope i sveta, možemo komotno da kažemo da je Britanija izmislila 80-e.

Izložba The 80s: Photographing Britain prikazuje ovu deceniju kao ključni trenutak za medij fotografije. Sa gotovo 350 fotografija i arhivskih materijala iz tog perioda, izložba istražuje kako su fotografi koristili kameru da odgovore na velike društvene, političke i ekonomske promene oko sebe. Kroz njihove objektive, izložba pokazuje kako je fotografija postala alat za društvenu reprezentaciju, kulturnu proslavu i umetničko izražavanje u ovom značajnom i kreativnom razdoblju.

Ovo je najveća izložba do sada koja istražuje razvoj fotografije u Ujedinjenom Kraljevstvu tokom 1980-ih. Okuplja više od 70 umetnika i kolektiva koji su koristili objektiv, ističući generaciju koja je razvijala nove pristupe fotografiji – od poznatih imena do onih čiji rad tek dobija priznanje, uključujući Maud Sulter, Mumtaza Karimjeea i Mitru Tabriziana. Izložba obuhvata fotografije snimljene širom Ujedinjenog Kraljevstva, od postindustrijskih pejzaža Johna Daviesa do portreta nezaposlene mladeži u Newcastleu Tish Murthe. Istražuju se tehnički napreci u kolor fotografiji, uticaj kulturne teorije naučnika poput Stuarta Halla i Victora Burgina i publikacije poput Ten.8 i Camerawork koje su podstakle nove rasprave o fotografiji.

Izložba uvodi u “Thatcherinu Britaniju” kroz dokumentarnu fotografiju koja prikazuje burne političke događaje te decenije. Istorija oživljava kroz snažne slike štrajkova rudara Johna Harrisa i Brende Prince, antirasističkih protesta Syda Sheltona i Paula Trevora, prizora sa Greenham Common snimljenih od strane Format Photographers i projekata koji odgovaraju na sukob u Severnoj Irskoj, uključujući rad Willieja Dohertyja i Paula Seawrighta. Fotografije koje beleže promenjivu Britaniju i njene rastuće nejednakosti prikazuju se kroz radove Anne Fox, Paula Grahama i Martina Parra, uz portrete Markéte Luskačove, Dona McCullina i Chrisa Killipa.

Tematske celine istražuju kako je fotografija postala snažno sredstvo za reprezentaciju. Za Roya Mehtu, Zaka Ovéa i Vanleyja Burkea, fotografija daje glas njihovim multikulturalnim zajednicama, dok projekat Handsworth Self Portrait iz 1979. omogućuje zajednici prostor za izražavanje. Mnogi crni i južnoazijski fotografi koriste portretiranje kako bi prevladali marginalizaciju u kontekstu diskriminacije. Izložba ističe umetnike poput Roshinija Kempadooa, Sutape Biswas i Al-Ana deSouze, dok Joy Gregory i Maxine Walker kroz autoportrete slave ideje o crnoj lepoti i ženstvenosti.

U pozadini Zakona 28 i epidemije AIDS-a, fotografi koriste kameru za afirmaciju prisutnosti LGBTQ+ zajednice. Tessa Boffin subverzivno preispituje književne likove kao lezbejke, dok Sunil Gupta u svom radu Pretended Family Relationships iz 1988. suprotstavlja portrete queer parova s tekstovima Zakona 28. Fotografije Ajamu X-a, Lylea Ashtona Harrisa i Rotimija Fani-Kayodea ističu crna queer iskustva kroz snažne studije aktova i intimnih portreta. Izložba takođe prikazuje radove Grace Lau, koja nežno beleži članove LGBTQ+ zajednice u svojim serijama iz 1986.

Izložba se završava radovima koji slave kontrakulturne pokrete 1980-ih, poput Ingrid Pollard i Franklyna Rodgersa, koji dokumentiraju underground performanse i klupsku kulturu. Posebno se ističe nova generacija fotografa poput Wolfganga Tillmansa i Jasona Evansa, koji sa modnim stilistom Simonom Foxtonom donose avangardni stil modne fotografije, odražavajući novu viziju Britanije na pragu 1990-ih.